Automatische versnellingsbak

Wat is eigenlijk een automatische versnellingsbak? De versnellingsbak van een auto is een belangrijk onderdeel van het geheel om een voertuig van zijn plaats te krijgen en steeds meer snelheid te geven. Maar hoe werkt een versnellingsbak eigenlijk? We leggen het je uit in dit artikel.

De versnellingsbak

De versnellingsbak zit tussen de motor en de aandrijfas(sen) van een auto. Het verzorgt de overbrenging van de ronddraaiende beweging van de uitgaande as van de motor naar de aandrijfas. Een versnellingsbak heeft een ingaande en een uitgaande as. De motor is verbonden met de ingaande as door de koppeling. Deze koppeling kan worden ontgrendeld door het koppelingspedaal in te trappen. Dit is nodig om te kunnen schakelen en om te kunnen wegrijden.

In de versnellingsbak zitten een aantal assen met tandwielen van verschillende grootte die men bij het schakelen in en uit bedrijf neemt. Zo zal bij het wegrijden het tandwiel van de ingaande as verbonden worden met een veel groter tandwiel. De motor moet namelijk bij het wegrijden veel vermogen leveren bij een bepaald toerental. Dat toerental kan de kracht alleen overbrengen door een groter tandwiel te koppelen.

Om te kunnen schakelen zal wel de koppeling met de motor moeten worden ontgrendeld. Pas dan kun je de tandwielsets verplaatsen door de versnellingspook in de juiste stand te zetten. Je spreekt hier dan van een handgeschakelde versnellingsbak. Dat betekent dat je het hele proces zelf moet uitvoeren:

1. Gas loslaten
2. Koppeling intrappen
3. Versnelling kiezen en inschakelen
4. Koppeling loslaten
5. Gas geven

Dat is voor beginnende autorijders niet altijd even makkelijk maar na verloop van tijd wordt het een automatisme voor de meeste bestuurders. Toch gaat het niet altijd goed en zorgt het niet altijd voor een ontspannen rit. Wat nou als het voor je wordt gedaan en je er niet bij na hoeft te denken?

Automatisch schakelen

Automatische versnellingen bestaan al meer dan 80 jaar. De eerste ‘automaten’ met een sterke V-8 motor hadden maar 2 of 3 versnellingen wat voor deze motoren geen probleem was. Later kwamen er steeds meer versnellingen bij tot de 7 versnellingen wat tegenwoordig bijna standaard is. Het gaat hierbij nog steeds om vaste overbrengingen met tandwielen. Er zijn ook automatische versnellingen die een variabele overbrenging hebben; de continu variabele transmissie (CVT). Een (oud) voorbeeld hiervan was de Variomatic van DAF. De werking berust echter op een ander principe en laten we hier buiten beschouwing.

Volautomatisch

Bij een moderne volautomatische versnellingsbak zorgt een geheel van hydraulische en elektronische onderdelen ervoor dat het schakelen geheel vanzelf gaat. Een speciale regelunit berekent het juiste schakelmoment en de juiste versnelling. Deze computer doet dat aan de hand van informatie van allerlei sensoren in de motor en de versnellingsbak zelf. Deze ECU geeft schakelsignalen door aan het schakelmechanisme (vaak de mechatronic genoemd), wat vervolgens eerst de koppeling ontgrendelt, de juiste tandwielen inschakelt en de koppeling weer loslaat. Geef je gas, dan kiest het systeem een hogere versnelling en rem je af, dan schakelt het systeem terug naar een lagere versnelling.

Half automatisch of Semi automatisch

Bij een half automatische versnellingsbak kies je nog wel zelf het moment van schakelen. Een apart systeem zorgt voor het schakelen zelf en het bedienen van de koppeling. Je moet nog wel het gas loslaten en na het schakelen weer intrappen. De bediening gebeurt meestal met een pookje die je naar voren duwt voor een hogere versnelling en naar achteren voor een lagere. Er zijn ook auto’s met zogenoemde flippers aan het stuur zoals je die ook wel in raceauto’s ziet.

Sneller schakelen

Hoe sneller je schakelt, des te lager het brandstofverbruik. Dat is de gedachte achter de moderne automatische versnellingsbakken met een dubbele koppeling. In de loop van de jaren zijn er meerdere varianten ontwikkeld door verschillende autofabrikanten. Het principe is echter bij allemaal hetzelfde: zorg dat de volgende versnelling al klaar staat en alleen van koppeling hoeft te worden gewisseld. Hiervoor zorgt de dubbele koppeling met elk een eigen as in de versnellingsbak en een aantal bijbehorende versnellingen. Voorbeelden hiervan zijn:

• DGT: Volkswagen
• Powershift: Volvo
• S-Tronic: Audi
• PDK: Porsche

Moderne techniek

Het gaat bij alle automatische versnellingsbakken om technisch verfijnde hoogstandjes die ook onderhouden moeten worden. Maar je kunt ze ook perfect laten afstellen naar jouw wensen. Vind je dat jouw auto te snel opschakelt? Dan kun je dat vaak zonder problemen laten aanpassen. Door de auto te laten tunen kun je deze perfect laten afstellen en zo besparen op de verbruikskosten terwijl je toch sportiever kunt rijden.

Maar met deze moderne techniek komt ook de hogere kosten bij problemen wanneer je het onderhoud niet op tijd uit laat voeren. Lees de bovenstaande artikelen voor meer informatie.